eerstehemel

Wat betekent kritiek en wat betekent meditatie. Wat is kritiek In de meeste woordenboeken lezen we daarover het volgende; Kritiek is het beoordelen van daden, werken, uitspraken, theorieën enz. Andere beschrijvingen wijken daar niet veel vanaf. Het gaat dus in de kern om beoordelen. Om te beoordelen moet je wegen en vergelijken. Je moet inschatten en waarnemen. Je waarneming van iets nieuws ga je weer beoordelen op grond van wat je eerder hebt meegemaakt en op grond van eerdere weging en beoordeling hebt besloten om(voorlopig) als waar aan te nemen. We gaan dan ontleden, deduceren en categoriseren enz. Zo kom je verder vinden we en dat is heel verdedigbaar gezien alle wetenschappelijke en technische successen. We kunnen ook zeggen dat kritiek hetzelfde is als dieper nadenken, de waarheid zoeken, scherp zijn en vorsen naar wat de ware werkelijkheid is. Om goed te kunnen wegen, vergelijken en beoordelen hebben we een goed geheugen nodig. We hebben scherpe waarneming nodig. We heb...

Nog drie alinea’s te lezen en te bespreken. “Na het onderzoek houd je altijd minder over van je verhaal. Wie zou je zijn zonder je verhaal? Dat zul je nooit weten tot je onderzoek doet. Er is geen verhaal dat jij bent of dat naar jou leidt. Elk verhaal gaat bij jou vandaan. Jij bent wat bestaat vóór alle verhalen. Jij bent wat overblijft als het verhaal wordt begrepen." Ze heeft het over ‘verhaal’. We houden verhalen over onszelf. We ontlenen onze identiteit en bestaan aan onze geschiedenis. Ken je zelf door je geschiedenis te kennen lijkt het motto in het gewone denken. Je moet weten wie je bent, begrijpen hoe dat in de geschiedenis gekomen is. Dat is de mening van onze psychologen, sociologen enz. enz. Beleid wordt er op afgestemd, men gelooft dat identiteit maakbaar is op school en via de media. Als ik op Byron Katie’s gedachten serieus doordenk kom ik tot de uitkomst dat het slechts stuivertje wisselen is van het ene concept en verhaal met het andere. Schijnbaar nieuw...

Nu verder met die derde alinea (in kritische meditatie (2)) die meer ingaat op de activiteit en de staat van de psyche die kennelijk een mystieke ervaring tot gevolg heeft, of kan hebben. “Als we onze overtuigingen onderzoeken gaan we inzien dat we niet zijn wie we dachten. De transformatie komt voort uit de oneindige tegenpool van het denken, die we zelden hebben ervaren, omdat ‘het denken dat denkt te weten’ de touwtjes zo strak in handen heeft gehouden. En als we onderzoek doen verandert onze wereld, omdat we met de projector –het denken- werken en niet met het beeld dat geprojecteerd wordt. We raken onze hele wereld kwijt, de wereld zoals wij die begrepen. En iedere keer dat we onderzoek doen wordt de realiteit vriendelijker.” We moeten onze overtuigingen onderzoeken zegt die eerste zin. Het moet gaan over onze opvattingen, meningen zelfs over ons hele referentiekader. Uiteindelijk moet het naar mijn begrip gaan over onze zelfgevoel, ons zelfbesef, onze individuele identiteit....

Zoals aangekondigd: close reading met de tekst van het vorige opstel (Kritische meditatie 2) in deze reeks. Eerst lezen dan mediteren. “We werken met wat is, maar wat niet is gebruiken we”. (Tao Teh Ching) Deze zin gaat dus over wat is, over wat niet is, en over werken en gebruiken. Dat wat is, daar wordt mee gewerkt. Dat lijken dus de dingen te moeten zijn. Als we dan aan het werk zijn met de dingen en zelf ook 'ding' zijn gebruik je volgens het ideaal van de Tao Teh Ching (dat) wat niet is, de niet-dingen. Dat (wat dat dan ook moge zijn), zijn dus geen dingen meer. Hier gaat het over het verschil tussen vorm en leegte misschien, vanuit de leegt de vormen vorm geven. Vormen (werkwoord) vanuit leegte, werken, handelen bewegen vanuit leegte. Zoiets zal het moeten zijn. Net zoiets als leven vanuit dood. Met steeds de dood, met je ‘niet bestaan’ in je bewustzijn, handelen, bewegen, leven. Deze taoïstische zin brengt je direct in contact met een bepaalde geestesgesteldheid,...